Marka Lisans Sözleşmesi Nasıl Yapılır, İnhisari-İnhisari Olmayan Ayrımı
1- Marka Lisans Sözleşmesi Nedir?
Marka hakkının bir üçüncü kişiye tamamen veya kısmen devri/satılması mümkün olduğu gibi, mülkiyeti devretmeden sadece kullanım haklarının lisans verilerek devredilmesi de mümkündür. Marka lisans sözleşmesi Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 24. Maddesinde düzenlenmiştir. Düzenlemeye göre, henüz tescil edilmemiş bir markanın satışı/devredilmesi mümkünken, henüz tescil edilmemiş sadece başvurusu yapılmış bir markanın lisans sözleşmesine konu edilmesi mümkün görülmemektedir. Fakat gerek uygulamada gerek SMK 148/8 fıkrasında düzenlendiği üzere, başvurusu yapılmış markanın da lisans sözleşmesine konu edilmesi mümkündür. Bu nedenle 24. maddede yer alan tescilli markaların lisans verilebileceği düzenlemesi 148/8 düzenlemesi de dikkate alınarak değerlendirilmelidir. Lisans sözleşmesinin iki türü bulunmaktadır: İnhisari Lisans Sözleşmesi ve İnhisari Olmayan Lisans Sözleşmesi. İnhisari kavramı “tekel” olarak Türkçeleştirilmektedir.
2- İnhisari – İnhisari Olmayan Lisans Sözleşmesi Ayrımı
İnhisari lisans sözleşmesi, lisans veren tarafından lisans alana “tekel” kullanım hakkı vermektedir. Aşağıda detayları ile açıklanacağı üzere sözleşme inhisari yapılmışsa marka hakkı sahibi bile artık bu markayı kullanamaz.
Marka lisans sözleşmesinde, sözleşmenin inhisari olup olmadığı konusunda bir düzenlemeye yer verilmemişse kural olarak sözleşmenin inhisari olmayan yani tekel hakkı vermeyen lisans sözleşmesi olduğu kabul edilir. Ayrımın farklarını kısaca sıralamak gerekirse:
İnhisari lisans sözleşmesi uyarınca lisans veren marka hakkı sahibi markayı kullanamaz, başkasına lisans veremez. İnhisari olmayan lisans sözleşmesinde ise kural olarak marka hakkı sahibi markayı kullanmaya devam edebileceği gibi başkaca üçüncü kişilere de lisans verebilir.
Sözleşmenin inhisari olup olmadığına bakılmaksızın; lisans alanlar, sözleşmeden kaynaklanan kullanım haklarını başkasına devredemez, alt lisans veremez. Lisans alan sözleşmeye uygun biçimde markayı kullanmak zorundadır, aksi halde sözleşmeyi ihlal ettiği ölçüde marka hakkı sahibi tarafından marka ihlalinden doğan haklar lisans alana karşı ileri sürülebilir.
3- Lisans Sözleşmenin Geçerlilik ve Şekil Şartları
3.1. Sicile Kaydedilmesi Talep Edilmiyorsa
İnhisari olsun veya olmasın lisans sözleşmesi noter onayını taşımak zorunda değildir. Taraflar kendi aralarında yapacakları yazılı sözleşme ile tescili markayı lisans verebilir/alabilirler. Lisans sözleşmelerinin sicili kaydı da geçerlilik şartı değildir. Fakat belirtmek gerekir ki inhisari lisans sözleşmelerinde lisans alanlar genellikle sözleşmeyi sicile tescil ettirmek isterler. Aksi halde marka hakkı sahibi markayı başkasına devredebilecek ve lisans sözleşmesi; markayı devralan iyiniyetli üçüncü kişiyi bağlamayacaktır (148/5). Bu ihtimalde lisans alanın yaptığı yatırımların sonuçsuz kalma riski bulunmaktadır.
3.2. Sicile Kaydedilmesi Talep Ediliyorsa
Sözleşmenin sicile kaydedilmesi isteniyorsa ayrıca şu şartları da taşıması gerekir:
- Lisansa konu edilen markanın adı ve tescil numarası. (başvuru numarası da kabul edilmektedir.)
- Lisansa konu edilen mal ve hizmetlerin listesi (lisansa konu edilmeyenlerin de açıkça gösterilmesi yerinde olacaktır.)
- Lisans bedeli ve lisans süresi kararlaştırılmışsa bu bilgiler de yer almalıdır. (Elbette lisans bedeli ve süresi kararlaştırılacaktır. Fakat düzenlemeden bunların belirtilmesinin zorunlu olmadığı anlamı çıkarılmaktadır.)
- Lisans sözleşmesi yabancı dilde ise yeminli tercüman tarafından onaylı tercümesi.
4- Lisans Sözleşmesinin Noter Tarafından Onaylanması
Kanun’da ve yönetmelikte böyle bir zorunluluk düzenlenmemiş ise de uygulamada noter tarafından onaylama işleminin yaptırıldığı görülmektedir. Bunun temel nedeni tarafların “hukuken” daha güvenli bir sözleşme biçimi ile hareket etme istekleridir. Belirtmek gerekir ki noter tarafından onaylama zorunluluğu bulunmadığı gibi, geçerlilik şartı da değildir. Taraflar kendi arasında yazılı olarak sözleşme yapabilirler. Fakat sözleşmede bedel gösterilmişse noterlik tarafından nispi harç tutarı talep edilecektir.
Sonuç
Marka lisans sözleşmeleri, inhisari lisans sözleşmesi ve inhisari olmayan lisans sözleşmesi olarak ayrılır. Noterde düzenlenme ve onaylatma şartı bulunmamaktadır. Sicilde tescil edilmesi halinde bile şekil şartı olarak noter zorunluluğu yoktur. Fakat sicilde tescil edilecekse sözleşmede yer alması gereken bazı ek şartlar vardır. Marka lisans sözleşmesi örneği için iletişime geçebilirsiniz. Sözleşmenin feshi ve feshin taraflar arasındaki ilişkiye etkisi hakkında bilgi almak için tıklayınız.
Daha fazla bilgi, marka tescili ve marka danışmanlığı için Whatsapp hattımızdan veya mail yoluyla bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz. 28.01.2021
Av. Ecenur Tuncel Uyanık
Yazar, İzmir Barosu'na kayıtlı Avukat olup, aynı zamanda Türk Patent ve Marka Kurumu'na kayıtlı yetkili Marka Vekilidir. Marka Hukuku alanında çalışmalarını yoğunlaştırmıştır.