Rehber

Bir kişinin veya şirketin birden fazla marka tescili yaptırabilmesi mümkündür. Ancak tek bir başvuruda yalnızca bir marka tescil edilebilir. Birden çok markanız var ise marka sayısı kadar başvuru yapılmalıdır.

Türkiye’de marka tescili için yetkili tek kurum Türk Patent ve Marka Kurumu’dur. Marka tescil başvuruları gerekli evraklar tamamlandıktan sonra sistem üzerinden kuruma müracaat edilerek yapılır.

Gerçek kişiler için :

-TC Kimlik numarası, ad, soyad, adres bilgileri

-Marka örneği

-Vekaletname (noter onayı gerekmemektedir)

Tüzel kişiler (şirketler) için :

-Vergi levhası fotokopisi

-Marka örneği

-Vekaletname (noter onayı gerekmemektedir)

Marka tescil başvurusu ücreti, markanızı kaç sınıfta tescil ettirmek istediğinize göre değişmektedir. Kurumun 2020 yılı için belirlediği başvuru ücreti 250 TL olup, tescil ettirmek istediğiniz her bir sınıf için 250’şer TL ödenmelidir.

Kurum, marka tescil başvurusu yapıldıktan ve inceleme tamamlandıktan sonra, başvuruda herhangi bir sorun görülmez ise, marka tescil ücreti ödenmesi için süre verir. Bu ücret 2020 yılı için 670 TL olarak belirlenmiştir. Söz konusu ücret yatırıldıktan sonra marka tescili süreci tamamlanmış olur. Türk Patent ve Marka Kurumu’nun 2020 yılı için belirlediği tüm marka işlem ücretlerine Kurum'un internet sitesinden ulaşabilirsiniz.

Marka tescil başvurusunun sonuçlanma süresi birçok etkene göre değişiklik gösterebilmektedir. Başvuruya gelebilecek itirazlar, olası Kurum kararlarına yapılacak itirazlar, Yeniden İnceleme ve Değerlendirme Dairesi süreci gibi etkenler başvurunun sonuçlanmasını uzatabilir. Ancak ortalama şartlarda başvurular 8-10 ay gibi bir sürede sonuca bağlanır.

Marka başvurusu yapıldıktan sonra Kurum tarafından öncelikle şekli inceleme yapılır. Sonrasında ise başvurunun Kanun’da sayılan mutlak ret sebepleri bakımından incelemesi yapılır. Söz konusu sebeplerden biri var ise başvuru reddedilir. Bu ret kararına itiraz edilebilir.

Söz konusu sebepler yok ise marka başvurusu, Marka Bülteni’nde yayımlanır. Yayımlanan başvuruya üçüncü kişiler tarafından iki ay içinde itiraz edilebilir. Başvuruya itiraz gelmez ise marka tescil ücreti yatırılır ve süreç son bulur.

Başvuruya itiraz gelir ise Kurum itiraz sebeplerini ve itiraza karşı cevapları inceler. İtiraz yerinde bulunursa başvuru reddedilir. Ret kararına karşı burada da itiraz edilebilir. İtiraz yerinde bulunmaz ise marka tescil ücreti yatırılması aşamasına geçilir.

Her bir marka tescil başvurusu, Kurum tarafından marka bülteninde yayımlanır. Marka tescil başvurunuz bültende yayımlandıktan sonra ilgili olduğunu iddia eden kişiler tarafından başvurunuza itiraz edilebilir. Bu itirazlara süresinde cevap vermek çok önemlidir. Çünkü Kurum itirazları ve itirazlara cevapları birlikte inceleyerek sonuca varır.

İtiraza cevabın niteliği ve gerekçeleri iyi değerlendirilmelidir. İtiraz eden kişinin itirazına dayanak gösterdiği marka incelenmeli ve gerekirse kullanım ispatı talep edilmelidir.

Marka tescili gerçekleştikten sonra, üçüncü kişiler tarafından markanın aynısını, ayırt edilemeyecek kadar benzerini, halk tarafından karıştırılma ihtimali olacak şekilde taklidini, tanınmış bir markanın veya tanınmışlık düzeyi yüksek bir markanın haksız yarar sağlanabilecek şekilde benzerlerini içerir marka başvuruları yapılabilir.

Tüm marka tescil başvuruları Kurum tarafından marka bülteninde yayımlanır. Markanızı taklit eden veya adınızı, telif hakkınızı, ticari unvanınızı içeren başvurulara süresi içinde itiraz edilebilir.

Yapılan itiraz Kurum tarafından reddedilirse, ret kararına karşı da itiraz edilebilir. Bu itiraz da reddedilirse karara karşı dava açılabilir.

Marka tescil başvurusuna karşı bir itiraz gelirse Kurum tarafından itiraza karşı cevap vermek için süre verilir. Bu süre içinde gerekçeli itiraz sunulur. Bu itirazla beraber, karşı tarafın markasını kullandığının ispat etmesi de talep edilebilir. Karşı taraf markayı kullandığını ispat edemez ise itirazı reddedilir.

2020 yılı için Kurum tarafından belirlenen itiraz ücreti 160,00 TL'dir.

Markanızı taklit eden bir marka başvurusunun yayımını fark etmemiş ve yayıma itiraz süresini kaçırmış olabilirsiniz. Bu durumda yapılması gereken, markanızı taklit eden markanın hükümsüzlüğüne karar verilmesi talebi ile dava açmaktır.

Markanın taklit edilmesi nedeniyle marka hakkı sahibinin açabileceği çok sayıda dava vardır.

Bunlardan bazıları: Fiilin ihlal olup olmadığının tespiti, muhtemel ihlalin önlenmesi, ihlal fiillerinin durdurulması, ihlalin kaldırılması ile maddi ve manevi zararın tazmini, ihlale sebep olan ürünlere veya makinelere el konulması, imha edilmesi, üzerlerindeki markaların silinmesi, mülkiyetinin kendisine devridir.

Markanın hükümsüzlüğü davası, Kanun’un 5. Ve 6. Maddesinde sayılan sebeplerin varlığı iddiasıyla, markanın hükümsüz kılınmasının talep edildiği dava türüdür. İlgililer, Cumhuriyet Savcıları veya ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından açılabilir. Markanın hükümsüzlüğüne karar verilmesi hâlinde, bu karar marka başvuru tarihinden itibaren etkili olup, markaya sağlanan koruma hiç doğmamış sayılır.

Tescil tarihinden itibaren 5 yıl boyunca haklı bir neden olmadan kullanılmamış olan veya kullanımına 5 yıl ara verilmiş olan markaların iptali için dava açılabilir.

Aşağıda belirtilen durumlar markayı kullanma kabul edilir:

-Markanın ayırt edici karakteri değiştirilmeden farklı unsurlarla kullanılması.

-Markanın sadece ihracat amacıyla mal veya ambalajlarında kullanılması.

-Markanın, marka sahibinin izni ile kullanılması da marka sahibi tarafından kullanım olarak kabul edilir.

Marka hakkı ihlal edilen kişiler, ihlal eylemini gerçekleştiren kişilere karşı dava açarak maddi tazminat, manevi tazminat ve itibar tazminatı talep edebilir.

Maddi tazminat taleplerinde hak sahibinin zararı, yoksun kalınan kazanç ve fiili zararı kapsar. Yoksun kalınan kazancın hesaplanmasında, hak sahibinin seçeceği yöntem uygulanır. İhlal edenin rekabeti olmasaydı, hak sahibinin elde edebileceği muhtemel gelir, ihlal edenin elde ettiği net kazanç veya ihlal edenin bu hakkı bir lisans sözleşmesi ile hukuka uygun şekilde kullanmış olması hâlinde ödemesi gereken lisans bedeli seçilebilir.

İtibar tazminatı ise marka hakkının ihlali durumunda, hakka konu ürün ve hizmetlerin, ihlal eden tarafından kötü şekilde kullanılması veya üretilmesi, bu şekilde üretilen ürünlerin temin edilmesi yahut uygun olmayan bir tarzda piyasaya sürülmesi sonucunda markanın itibarı zarara uğrarsa bu nedenle talep edilebilecek tazminattır.

Marka tescili, marka sahibine öncelikle, markasını tescil ettirdiği sınıflardaki ürünler veya hizmetler üzerinde kullanım hakkı sağlar.

Tescilli marka sahibi, markasını taklit eden ürünleri piyasadan toplatabilir, kullanımını engelleyebilir, kullanan veya üreten kişileri Cumhuriyet Savcılıklarına şikayet ederek hapis veya para cezası almalarını isteyebilir, bu kişilere karşı tazminat davası açabilir.

Tescilli markanızı kullanan kişilere karşı çeşitli hukuki yollara başvurabileceğiniz gibi, markanızın aynısını veya benzerini içeren marka başvurularına da itiraz edebilirsiniz.

Marka izleme, tarafımızca Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından düzenli olarak yayımlanan ve yeni marka başvurularını içeren Marka Bülteni’nin incelenmesi ve tescilli markanızın aynısını veya benzerini içeren başvuruların tespit edilmesidir. Tarafımızca yapılan tespitler size bildirilir ve onayınız alındıktan sonra, söz konusu başvurulara itiraz edilerek tescil edilmeleri önlenir.

Tescilli markanın aynısını veya benzerini içeren başvurulara yayımlarından itibaren iki aylık süre içinde itiraz edilmesi gerekir. Bu süre kaçırılır ve marka tescili yapılırsa, oldukça uzun bir yol olan dava yoluna gidilmesi gerekecektir.

Kurum tarafından her ay iki defa yayımlanan Marka Bülteni çoğunlukla yüzlerce sayfa içerir. Marka sahibinin her bülteni incelemesi ve markasına benzer başvuruları tespit etmesi oldukça zordur.

Marka izleme yöntemi sayesinde, markanızı taklit eden başvuruları kolaylıkla öğrenebilir ve tescil edilmelerini kısa yoldan engelleyebilirsiniz.

Türkiye’de tescil edilmiş bir marka yalnızca Türkiye’de koruma sağlar. Markanızı yurtdışında korumak isterseniz, ilgili ülkeler için tescillerini sağlamanız gerekir.

Bir markanın Türkiye’de korunması için Türk Patent ve Marka Kurumu’nca tescil edilmesi gerekir. Bu nedenle başka bir ülkede tescil edilmiş marka, Türkiye’de de tescillenmedikçe korunmaz.

Madrid Sistemi sayesinde markaların tek bir başvuru yapılarak, tek bir dil kullanılarak ve tek bir ücretle birden fazla ülkede uluslararası tescili gerçekleştirilir. Her ülkenin ilgili tescil ofisi ile iletişime geçmek, uzun ve yüksek maliyetli bir yol izlemek yerine, Türk Patent ve Marka Kurumu’na verilecek İngilizce bir form ile kolaylıkla başvuru yapılabilir.

Uluslararası başvurular en geç 18 ay içinde sonuçlandırılır.

Başvuru yapıldıktan sonra yeni bir ülkede başvuru yapılmak istenirse, süreci baştan başlatmak gerekmez. Sonraki belirleme adı verilen yöntem sayesinde Kurum’a verilecek başka bir form yeterli olur ve yeni başvuru yapılmasına gerek olmaz.

Aktif olarak markanın kullanıldığı veya kullanılması muhtemel ülkelerde başvuru yapılmalıdır.

Uluslararası tescil başvurusu (Madrid Protokolü çerçevesinde) Türk Patent ve Marka Kurumu’na yapılır. Kurum tarafından başvuru WIPO’ya iletilir.

Uluslararası tescilde iki ücret vardır. İlki WIPO’ya İsviçre Frangı cinsinden ödenecek ücret, ikincisi ise TPMK’ya ödenecek 390 TL’lik bildirim ücretidir.

WIPO’ya ödenecek ücreti markanın kaç sınıfta tescil edileceği, hangi ülkelerde tescil edileceği, hatta marka örneğinin renkli veya siyah-beyaz olması gibi unsurlar belirler. https://www.wipo.int/madrid/feescalculator/ adresinden ülkeler, sınıflar seçilerek ödenecek ücret hesaplanmalıdır. Başvurulan ülkeye göre ücret oldukça değişkenlik gösterir.

Avrupa Birliği markası, birliğe üye olan tüm ülkelerde koruma sağlayan marka türüdür. Başvurular Madrid Protokolü çerçevesinde TPMK aracılığı ile WIPO’ya yapılabileceği gibi, Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi’ne de yapılabilir. Başvuru kabul edilir ve tescili sağlanırsa, marka tüm AB üyesi ülkelerde korunmuş olur.

Lisans sözleşmesi ile başka kişilere tescilli markanın kullanım hakkı verilebilir. Yalnızca başvurusu yapılmış, henüz tescil edilmemiş markalar için lisans verilemez.

Lisans sözleşmeleri inhisari ve inhisari olmayan şeklinde iki türlüdür. İnhisari sözleşmelerde, marka sahibi tüm haklarını devreder, başkalarına lisans veremez. Hakkını saklı tutmamışsa kendisi dahi markayı kullanamaz.

İnhisari olmayan sözleşmelerde ise marka hakkı sahibi markasını kullanmaya devam edebileceği gibi üçüncü kişilere de lisans verebilir.

Lisans sözleşmelerinin iyi niyetli üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmesi için sicile tescil edilmesi gerekir.

Marka hakkı devredilebilen, haczedilebilen, miras bırakılabilen bir haktır. Markanın tümden devri mümkün olduğu gibi, yalnızca belli sınıflar için kısmen devri de mümkündür. Markanın devri sözleşmelerinin geçerli olmaları için noter tarafından onaylanmaları gerekir. Üçüncü kişilere karşı ileri sürülebilmeleri için ise Kurum tarafından sicile kaydedilmeleri gerekir.

Tescilli bir markanın sahibinin ticaret unvanı, adresi veya şirketin çeşidi değiştiğinde, bu hususların Kurum’a bildirilmesi gerekir. Bildirim yapıldıktan sonra sicilde gerekli değişikler yapılır.

Tanınmış markanın ulusal ve uluslararası düzeyde farklı tanımları olsa da genel olarak “ bir kişiye veya girişime sıkı bir biçimde bağlılık, güvence, kalite, reklam gücü, yaygın bir dağıtım ağına bağlı, müşteri ve diğer sübjektif ilgi ve ilişkiler ayrımı yapılmadan coğrafi sınır, kültür ve yaş farkı gözetilmeksizin aynı çevredekilerce refleks halinde beliren bir çağrışım ” olarak tanımlanabilir.

Tanınmış marka tescilinin birçok avantajı mevcuttur. Normalde markalar tescil edilirken kullanılacakları alanlara göre belirli sınıflarda tescillenir ve bu alanlarda yapılacak taklit içeren başvurulara itiraz edilebilir. Ancak tanınmış markalar 99/* sınıfında tescillenir. Yani tanınmış bir markanın benzerini içeren başvurulara karşı, hangi sınıfta olurlarsa olsunlar, itiraz edilebilir.

Tanınmış markanın ihlalinde başvurulacak hukuki yollarda sonuç elde etmek, yüksek miktarda tazminatlara hak kazanmak çok daha kolay olacaktır.

Bir markanın tanınmış marka olup olmadığının tespitinde uygulanacak belli başlı esaslar Kurum tarafından belirlenmiştir. Bu esaslara uygun olarak başvuru yapılmalı ve markanın tanınmışlık düzeyini gösterebilecek her türlü bilgi ve belge sunulmalıdır.

Tasarım, ürünün tümü veya bir parçasının ya da üzerindeki süslemenin çizgi, şekil, biçim, renk, malzeme veya yüzey dokusu gibi özelliklerinden kaynaklanan görünümüdür. Kanun hükümleri uyarınca tescil edilmiş olması hâlinde tescilli tasarım, ilk kez Türkiye’de kamuya sunulmuş olması hâlinde ise tescilsiz tasarım olarak korunur.

Bir tasarımın tescil edilebilmesi için yenilik ve ayırt ediliciliğe sahip olması gerekir.

Bir tasarımın aynısı;

-Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,

-Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış ise o tasarım yeni kabul edilir.

Bir tasarımın bilgilenmiş kullanıcı üzerinde bıraktığı genel izlenim;

-Tescilli tasarım için başvuru veya rüçhan tarihinden önce,

-Tescilsiz tasarım için tasarımın kamuya ilk sunulduğu tarihten önce, kamuya sunulmuş herhangi bir tasarımın aynı kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimden farklı ise bu tasarımın ayırt edici niteliğe sahip olduğu kabul edilir.

Tescilli tasarımlar başvuru tarihinden itibaren 5 yıl süre ile korunur. Bu süre beşer yıllık dönemler hâlinde yenilenmek suretiyle toplam yirmi beş yıla kadar uzatılabilir.

Belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri bakımından kökenin bulunduğu yöre, alan, bölge veya ülke ile özdeşleşmiş ürünü gösteren işarettir. Coğrafi işaretler, menşe adı ya da mahreç işareti olarak tescil edilir. Gıda, tarım, maden, el sanatları, sanayi ürünleri coğrafi işaret tesciline konu olabilir.

Tescilli coğrafi işaretin ve geleneksel ürün adının, şartları sağlayan herkes tarafından üretimi ve pazarlaması yapılabilse de, tescil için başvuru hakkına herkes sahip değildir. Aşağıda sayılan gerçek veya tüzel kişiler coğrafi işaret ve geleneksel ürün adı tescil başvurusunda bulunabilirler:

-Üretici grupları.  

-Ürün veya ürünün kaynaklandığı coğrafi alanla ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları.

-Ürünle ilgili olarak kamu yararına çalışan veya üyelerinin ekonomik çıkarlarını korumaya yetkili dernekler, vakıflar ve kooperatifler.

-Ürünün tek bir üreticisi varsa, bu durumu ispat etmesi şartıyla ilgili üretici.