Ad Soyad – İsim Marka Tescili ve Sosyal Medya Kullanıcı Adı İlişkisi
1- Ad Soyad Marka Tescili
Hukuki anlamı ile “marka” adı verilen “işaretler” hukuki korumaya kural olarak tescil ettirilmek yoluyla erişebilirler (SMK m. 7/1). Kişi adları dahil sözcükler “marka” olarak tescil edilebilir (SMK m. 4/1). Bir sözcüğün marka olarak tescil edilebilmesi için işaretin soyut ayırt edicilik düzeyine erişmiş olması ve korum kapsamının açıkça anlaşılır olması gerekir (SMK m. 4/1). Kişi adlarının marka tescil başvurusuna konu edildiği hallerde, işaretin ayırt edici olmadığı yahut koruma kapsamının açık olmadığı söylenemeyecektir. Bu nedenle ad soyad – isim marka tescil başvurularının tescil edilebilir olduğu rahatlıkla söylenebilir. Fakat ilginçtir ki ABD ve Kanada’da ad soyad marka tescili işlemi yürütülememekte, mevzuat buna izin vermemektedir[1]. Türkiye ve diğer AB ülkeleri için ise durum farklıdır. Türkiye de dahil bu ülkelerde ad soyad tescili mümkündür.
2- Ad Soyad – İsim Marka Tescili ve Sosyal Medyada Kullanıcı Adı Devralma
Günümüzde sosyal medyanın önemi tartışmasız ortadadır. Sosyal mecralardaki platformlarda yer alan işletme hesaplarının dışında, kişisel hesapların bile çok ciddi bir öneme sahip olduğu, kişilerin kendilerine erişim noktasında yahut kişisel markaları / imajları için bireysel hesaplarına önem verdikleri ve kullanıcı adlarını özenle seçtikleri görülmektedir. Kişisel imajını önemseyen ve sosyal medyanın artık bu imaj üzerindeki değer algısının belirleyici olduğunu bilen/düşünen herkes, sosyal mecralardaki kullanıcı adlarını tam – gerçek kullanıcı adı olarak oluşturmak isteyebilirler. Fakat sosyal mecraların neredeyse tümünde “ilk gelen alır” kuralı hakimdir. Haliyle, “aktif olmayan kullancı adı ilkesi” de dahil olmak üzere daha önce alınmış bir kullanıcı adının yeniden alınması mümkün değildir. Twitter ve İnstagram politikaları bu yöndedir[2].
İlk gelen alır ilkesi nedeniyle alınmış bir sosyal mecra kullanıcı adının yeniden alınması mümkün değilse de bu hesabın askıya alınması – kalıcı olarak kapatılması ya da tarafınıza devrinin talep edilmesi tescilli marka gerekçesi ile mümkün hale gelebilecektir. Hatta kullanıcı adını devralma imkanı sunabilecek tek seçeneğin bu olduğunu söylemek de mümkündür. Bu ifade nedeniyle, her başvurunun ilgili sosyal mecra tarafından kabul edileceği ve/veya başvurunun olumlu sonuçlanacağı anlamı çıkarılamaz. Fakat İnstagram politikaları da Twitter politikaları da bir kullanıcı adının / hesabın ticari marka ihlali gerçekleştirdiği gerekçesi ile yapılan başvuruların inceleneceğini taahhüt etmektedir[3]. Konuyla ilgili İnstagram’ın bir açıklaması aşağıdadır:
“Kullanıcı adlarını genellikle talepte bulunan ilk kişi almaktadır. Bu nedenle, kullanıcı adında ticari markanızı içeren bir Instagram hesabı görebilirsiniz. Bu tür bir kullanımın, bağlama göre ticari marka ihlali olarak şikayet edilebileceği durumlar olabilir. Bununla birlikte, bir kullanıcı adında ticari markanızın kullanılmasının her durumda ticari marka ihlali olamayabileceğini lütfen unutmayın.”
Sonuç Olarak
Ad soyad marka tescili başvurularının sayısında her geçen artış yaşanmaktadır. Bunun birkaç nedeninin bulunduğu müvekkillerimizle gerçekleştirdiğimiz görüşmelerden bilinmektedir. Tek sebebi elbette sosyal mecralardaki kullanıcı adı uyuşmazlıkları değildir. Fakat bu amaçla yapılan başvuruların ve ardından ilgili sosyal mecra platformuna başvuru yaparak kullanıcı adını devralmak amacıyla gerçekleştirilen girişimlerin arttığını söylemek mümkündür. İsmin marka olarak tescili hukuken mümkün ise de tescil yolu ile sosyal medya platformlarındaki kullanıcı adlarının devralınabileceği kesin olarak söylenemez. Başvuruların olumlu sonuçlanması için ilgili platformun güncel politikaları takip edilmeli ve mevcut başvuruların sonuçları izlenmelidir.
Daha fazla bilgi, marka davaları, marka tescili ve marka danışmanlığı için Whatsapp hattımızdan veya mail yoluyla bizimle hemen iletişime geçebilirsiniz. 06.03.2023
[1] YILDIZ, Ozan Ali (2017). Kişi Adlarının Marka Olarak Tescili, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt 23, Sayı 3, s.735.
[2] Twitter’ın konuyla ilgili politikaları için buraya, Instagram’ın politakaları için buraya tıklayınız.
[3] Twitter’ın konuyla ilgili politikaları için buraya, Intagram’ın politikaları için buraya tıklayınız.
Av. Ecenur Tuncel Uyanık
Yazar, İzmir Barosu'na kayıtlı Avukat olup, aynı zamanda Türk Patent ve Marka Kurumu'na kayıtlı yetkili Marka Vekilidir. Marka Hukuku alanında çalışmalarını yoğunlaştırmıştır.